Tổng quan về Chỉ số HHI và Phân tích từ Báo cáo Thường niên của Cục Quản lý Cạnh tranh (2021-2023)
1. Hiểu về HHI và Vai trò của nó trong Luật Cạnh tranh tại Việt Nam Chỉ số Herfindahl-Hirschman (HHI)
1. Hiểu về HHI và Vai trò của nó trong Luật Cạnh tranh tại Việt Nam
Chỉ số Herfindahl-Hirschman (HHI) là một công cụ quan trọng được sử dụng toàn cầu để đo lường mức độ tập trung thị trường và đánh giá tác động cạnh tranh của các thương vụ sáp nhập, mua lại và các hoạt động kinh tế khác. HHI cung cấp một chỉ số định lượng về sự phân phối thị phần giữa các doanh nghiệp trong một thị trường nhất định.
Công thức tính HHI:
Tại Việt Nam, Luật Cạnh tranh 2018 sử dụng HHI như một chỉ số quan trọng để đánh giá rủi ro tập trung kinh tế, tương tự như các quy định tại Hoa Kỳ và Liên minh Châu Âu. Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia (VCC) sử dụng HHI như một công cụ thiết yếu để đánh giá mức độ tập trung thị trường và xác định liệu các thương vụ sáp nhập hoặc mua lại có làm hạn chế cạnh tranh hoặc gây hại cho lợi ích của người tiêu dùng hay không.
2. Lịch sử hình thành và nguồn gốc của HHI trong Luật Việt Nam
Chỉ số HHI ban đầu được phát triển tại Hoa Kỳ và được áp dụng trong các hướng dẫn của Bộ Tư pháp Hoa Kỳ (DOJ) và Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) để đánh giá mức độ tập trung thị trường trong các thương vụ sáp nhập và mua lại. Tại Châu Âu, HHI cũng được áp dụng trong các quy định về cạnh tranh của Liên minh Châu Âu (EU) nhằm đảm bảo rằng các giao dịch kinh tế không làm giảm tính cạnh tranh của thị trường.
Luật Cạnh tranh 2018 của Việt Nam đã tiếp thu kinh nghiệm quốc tế từ cả Hoa Kỳ và EU trong việc áp dụng HHI như một công cụ đánh giá khách quan. Điều này giúp Việt Nam hội nhập tốt hơn với thông lệ quốc tế, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý thị trường trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu.
3. HHI và Thị trường liên quan trong Luật Cạnh tranh tại Việt Nam
Thị trường liên quan là khái niệm cốt lõi trong Luật Cạnh tranh, và HHI đóng vai trò như một công cụ để đánh giá mức độ tập trung thị trường trong phạm vi thị trường liên quan được xác định.
4. Mối liên hệ giữa M&A và HHI
Sáp nhập và mua lại (M&A) là các giao dịch kinh tế thường xuyên làm thay đổi cấu trúc thị trường. HHI đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá tác động cạnh tranh của các giao dịch M&A:
5. Phân tích Xu hướng HHI qua Báo cáo của VCC (2021-2023)
5.1. Năm 2021
5.2. Năm 2022
5.3. Năm 2023
6. Kết luận
HHI không chỉ là một công cụ đo lường, mà còn là nền tảng để bảo vệ tính cạnh tranh trong thị trường. Hiểu rõ HHI giúp các doanh nghiệp không chỉ tuân thủ pháp luật mà còn xây dựng chiến lược kinh doanh bền vững trong môi trường kinh tế đang thay đổi.
Tác giả: LS Lê Hồng Phúc, Chuyên gia tư vấn và đào tạo tại Dentons Luật Viêt